پیشرفت ورزش کشوری در گرو برنامه ریزی کاربردی و طولانی مدت میباشد و بهترین راه برای رسیدن به این هدف، سرمایه گذاری بر روی امیدهای آینده کشور است؛ چرا که کودکان و نوجوانان بیشترین ساعات عمر خود را در مدارس میگذرانند، به همین دلیل آموزش و پرورش نقش عمدهای در زمینه پیشرفت و قهرمانی ورزش کشور برعهده دارد.
مسئولان ذیربط باید در راستای افزایش علم دانش آموزان، آنها را به سوی ورزش و جامعه سالم هدایت کنند و این موضوع با افزایش ساعت زنگ ورزش و اختصاص فضای ورزشی ایمن انجام میشود.
اما مدارس در ساعات زنگ ورزش باید فضای ایمن و امنی را برای دانش آموزان به وجود بیاورند تا میزان بروز حوادث و آسیب را به حداقل میزان کاهش دهند.
همه ورزشکاران به نحوی آسیب دیدگی را تجربه میکنند. ورزش علاوه بر جنبههای مثبت مبنی بر بدست آوردن تندرستی، حفظ آمادگی جسمانی، ابعاد منفی تهدیدکننده ورزشکاران احتمال آسیب پذیری آنها در حین ورزش است.
عوامل بروز آسیب در حین تمرین به عوامل درونی و بیرونی تقسیم میشوند.
منظور از عوامل درونی، قدرت، استقامت، سن، جنس، انعطاف پذیری و عوامل بیرونی، عوامل محیطی موثر بر ورزشکار در حین تمرین از جمله زمین نامناسب ورزش، کفش نامناسب، عدم استفاده از محافظهای ورزشی استاندارد، شرایط بد آب و هوایی و فضاهای غیر استاندارد اشاره داشت.
دانش آموزان نیز همواره مورد تهدید این عوامل هستند و علاوه بر این موارد آنها از جنب و جوش بیشتر، عدم تبعیت از راهنماییهای مربی یا معلم، عدم بلوغ روانی در کنترل هیجانات و پرخاشگری برخوردار میباشند.
همچنین، اغلب دانش آموزان به دلیل نداشتن فعالیت منظم ورزشی، آمادگی و قابلیتهای جسمانی یکسانی ندارند، از طرف دیگر به دلیل زمان و فرصت کم و محدود هر جلسه، معلمان ناچارند دانش آموزانی را که شرایط جسمانی یکسانی ندارند، به طور یکجا در کلاس ورزش مشارکت دهند، از سوی دیگر به دلیل غیر استاندارد بودن زمین بازی که اغلب در حیاط مدرسه انجام میشود، به صورت آسفالت و بتن است همچنین با وجود موانع خطرناک در حیاط مدرسه مانند پلهها، برخی چالهها، عدم پوشش حفاظ میلههای دروازه هندبال، بسکتبال و فوتبال و به دلیل شور و حال زیاد دانش آموزان در زنگ ورزش و عدم توانایی معلم در کنترل همه شاگردان، همگی موجب میگردد که دانش آموزان بیشتر از اقشار دیگر ورزشکاران در معرض خطر و آسیب پذیری قرار گیرند.
برخی از این مشکلات، موانع و مسائل ایمنی به راحتی توسط معلمان، مربیان و اولیای مدارس قابل حل و موارد دیگر باید قبل از شروع سال تحصیلی و یا قبل از احداث این فضاها مورد توجه قرار گیرند.
در خصوص ایمنی در درون زمینهای ورزشی، هموار ساختن زمینها، نداشتن درز و شکاف، عدم وجود منافذ نصب میلهها، نبودن چاله آب بدون پوشش و سنگریزه و مواد اضافی در زمین، متمایز کردن زمین بازی از دیگر زمینها و… از جمله مواردی است که باید در نظر داشت.
استفاده از موزاییک یا بتن به عنوان کف سازی حیاط مدرسه یا آسفالت با کیفیت کم که به دلیل وجود شن و خاک کنده شده از آن باعث لغزیدن دانش آموزان هنگام فعالیتهای ورزشی میشود.
تجهیزات پس از انجام تمرینات یا مسابقه باید معاینه، بررسی و در نهایت تعمیر و ترمیم روزانه گردد.
ساخت و سازهای بیرویه مانند بوفه، سکوی مراسم صبحگاهی، باغچه، توسعه سرایداری، نصب نیمکتهای فلزی یا بتنی در نزدیکی زمینهای ورزشی نیز از دیگر مواردی است که ایمنی فضاهای ورزشی را پرمخاطره میکند.
علاوه بر توجه به این موارد، معلم ورزش باید به عوامل درونی نیز توجه داشته باشد. ممکن است دانش آموزاز صافی کف پا رنج ببرد و در اثر بیتجربگی مربی، وی دچار آسیب شود. دو نوع صافی کف پا، ثابت و متحرک داریم. برای این عارضه درمان قطعی وجود ندارد، اما اگر صافی کف پا با درد همراه باشد، میتوان از کفی برای کاهش درد ورزشکار استفاده کرد.
در افزایش قوس پا نیز باعث درد پاشنه شده و انگشتان به حالت خمیده در میآیند. در مفاصل پا، پینه ایجاد و درد زیادی در کف پا حاصل خواهد شد. علت این عارضه میتواند مادرزادی، فلج اطفال، فلج مغزی، ضربه، تروما، شکستگی و ناهنجاری فقرات باشد.
چنانچه قوس پا ثابت باشد، باید از عمل جراحی استفاده کرد، اما اگر ثابت نبود میتوان با گچ گیری به ورزشکار کمک کرد.
دانش آموزان در ساعات ورزش باید از کفشهایی استفاده کنند که انگشتان آزاد باشد و بهتر است جلوی پا یک تا یک و نیم سانتی متر فضا داشته باشد.
کف کفش باید خاصیت جذب شوک به خصوص در راه رفتن و دویدن داشته باشد. پشت کفش حدود دو و نیم تا سه سانتی متر بلند باشد. اگر لقی داشته باشد باعث پیچ خوردگی پا خواهد شد.
بند و رویه کفش باید تهویه هوا را راحت نماید. ضخامت کفش باید به حدی باشد که ورزشکار استوک را احساس نکند و به علت تغییر سایز پا، در اواخر روز خریداری شود.
انجام فعالیتهای ورزشی در مدارس سبب ارتقاء سلامت نوجوانان میگردد و بازتاب روانی خوب و موثری را در زندگی روزمره و درسهایشان میتوان مشاهده نمود
جمع آوری کننده مطلب: دانش آموز عزیز خانم مبینا عرفانی کلاس 304
تایید کننده مطلب: دبیر محترم تربیت بدنی؛ سرکار خانم غفوریان